«ΔΡΟΜΟΛΟΓΩΝΤΑΣ ΤΟ ΑΣΦΑΛΕΣ ΣΧΟΛΕΙΟ»

ΞΕΠΕΡΑΣΕ ΚΑΘΕ ΠΡΟΣΔΟΚΙΑ Η ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ «ΔΡΟΜΟΛΟΓΩΝΤΑΣ ΤΟ ΑΣΦΑΛΕΣ ΣΧΟΛΕΙΟ»

Ξεπερνώντας και τις προσδοκίες των διοργανωτών, πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 14 Δεκεμβρίου 2011, στην κατάμεστη κεντρική αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου Γιαννιτσών, η ημερίδα «Δρομολογώντας το ασφαλές σχολείο» με αντικείμενο τη νεανική παραβατικότητα, τις εκφράσεις βίας και τις στρατηγικές διαχείρισης κρίσεων στο σχολικό περιβάλλον. Διοργανωτές ήταν το 3^ο Γυμνάσιο Γιαννιτσών και η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Πέλλας, ο Δικηγορικός Σύλλογος Γιαννιτσών, η Εταιρεία Προστασίας Ανηλίκων Γιαννιτσών και η Β’ ΕΛΜΕ Πέλλας. Η συνεργασία αυτή κατέδειξε, ότι η τοπική κοινωνία με τους φορείς της, είναι ευαισθητοποιημένοι και έτοιμοι να λάβουν δραστικά μέτρα για την καταπολέμηση του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού και της βίας που εμφανίζεται πλέον και στον τόπο μας.

Την ημερίδα τίμησαν με την παρουσία τους ο Αντιπεριφερειάρχης Πέλλας κ. Θεοδωρίδης, ο Δήμαρχος Πέλλας κ. Στάμκος, οι Περιφερειακοί Σύμβουλοι κ. Ανδρίτσος και κ. Καράμπελα, ο Δημοτικός Σύμβουλος κ. Παπαδόπουλος, ο Πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Γιαννιτσών κ. Σαραφούδης, εκπρόσωπος της Εκκλησίας, ο Διευθυντής της Αστυνομικής Υποδιεύθυνσης Γιαννιτσών κ. Παπαπροδρόμου, ο Διοικητής του Τμήματος Ασφαλείας Γιαννιτσών κ. Περδικάτσης, ο Διευθυντής της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Πέλλας κ. Κούγκας, Σχολικοί Σύμβουλοι, Διευθυντές Σχολικών Μονάδων, εκπαιδευτικοί και δικηγόροι.

Το γεγονός ότι παρακολούθησαν τις εργασίες της ημερίδας, περίπου 300 εκπαιδευτικοί, θορυβημένοι και ευαισθητοποιημένοι από την έξαρση της βίας που παρατηρείται πλέον στο σχολικό περιβάλλον, αλλά και γονείς, ανήσυχοι για την έκταση και εξάπλωση του φαινομένου, καταδεικνύει ότι το ζήτημα της νεανικής παραβατικότητας όπως αυτό εκφράζεται με τον εκφοβισμό, τη βία και το «νταηλίκι» (φαινόμενο bullying) στα σχολεία, είναι το πλέον επίκαιρο.

Τις εντυπώσεις κέρδισαν εκτός από τους βασικούς ομιλητές, οι έξι μικροί εισηγητές- μαθητές Γυμνασίων και Λυκείων της πόλης μας, που μέσα από τη δική τους ματιά, παρουσίασαν τη θέση τους δυναμικά και εξέφρασαν την άποψή τους για το πώς βιώνουν την αποκλίνουσα συμπεριφορά συμμαθητών τους.

Την διάρθρωση της ημερίδας αποτέλεσαν οι δύο συνεδρίες, στις οποίες πρόεδρος ήταν ο εκπαιδευτικός κ. Μπαχαράκης Θωμάς, Διευθυντής του Σ.Ε.Κ. Γιαννιτσών.

Κατά τη διάρκεια της πρώτης συνεδρίας η Επιμελήτρια Ανηλίκων Γιαννιτσών κ. Βαβαδέρη Ευδοξία παρουσίασε τις διαφορετικές μορφές εκφοβισμού που έχουν παρατηρηθεί σε τοπικό επίπεδο, δίνοντας παραδείγματα αντίστοιχων περιστατικών. Παράλληλα υπέδειξε τρόπους αντιμετώπισης (μέθοδος Σχολικής Διαμεσολάβησης), ώστε να βοηθηθούν τόσο οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί, όσο και οι γονείς. Τόνισε δε, ότι προτεραιότητα αποτελεί η πρόληψη της παραβατικότητας και κυριότερος στόχος είναι όχι η καταδίκη των παιδιών – θυτών, αλλά η κατανόηση της λανθασμένης και αντικοινωνικής συμπεριφοράς, η ανάπτυξη της ενσυναίσθησης όλων των κοινωνικών  φορέων της χώρας, και η κινητοποίηση των κοινωνιολογικών και ψυχολογικών επιστημών για περαιτέρω έρευνα.

Στη συνέχεια η παιδοψυχίατρος κ. Αθανασοπούλου Λίλιαν, επιστημονικά υπεύθυνη του Ιατροπαιδαγωγικού Κέντρου Γενικού Νοσοκομείου «Γ. Παπανικολάου», αναφέρθηκε στην κλινική εμπειρία και στις επιπτώσεις της βίας και του σχολικού εκφοβισμού στους εφήβους. Τόνισε ότι μαθητές στους οποίους ασκείται βία ή που ασκούν βία και ακόμη μαθητές που έχουν το ρόλο του «σιωπηλού μάρτυρα», εμφανίζουν μία σειρά συμπεριφορών που σχετίζεται (μεταξύ άλλων) και με την εμπλοκή τους σε καταστάσεις ενδοσχολικής βίας. Συμπτώματα όπως σχολική άρνηση, ψυχοσωματικά συμπτώματα, προβλήματα στις ρουτίνες ύπνου και φαγητού, προβλήματα λόγου π.χ. έναρξη τραυλισμού, μαθησιακές δυσκολίες, προβλήματα μεταξύ αδελφών, χρήση ουσιών, είναι λόγοι για τους οποίους ζητείται η συνεργασία με την υπηρεσία της και η εδραίωση θεραπευτικής σχέσης. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις του εκφοβισμού και της βίας είναι, είτε μακρόπνοες, είτε άμεσες και επηρεάζουν το άτομο και στην ενήλικη ζωή (άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση, συναισθήματα ανασφάλειας, κοινωνική απόσυρση, κατάθλιψη κ.α.) Παράλληλα, η ίδια η περίοδος της εφηβείας και της νεότητας, με τις πλούσιες αναπτυξιακές προκλήσεις παρεμποδίζεται σημαντικά. Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι τα παιδιά – θύτες που ασκούν βία, έχει φανεί να εξελίσσονται σε ποσοστό που αγγίζει το 50%, σε ενήλικες με αντικοινωνική και παραβατική συμπεριφορά.

Τρίτος εισηγητής της πρώτης συνεδρίας ήταν ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Γιαννιτσών, κ. Ξυνίδης Αθανάσιος, που πραγματεύθηκε την ποινική και νομική υπόσταση της παραβατικής συμπεριφοράς και ο οποίος στην εισήγησή του αναφέρθηκε αρχικά στον ποινικό χαρακτηρισμό και την ποινική αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας, ενώ ανέλυσε και τον τρόπο που αντιμετωπίζει τους ανήλικους παραβάτες η ελληνική ποινική νομοθεσία. Επίσης εξειδίκευσε την νομική ευθύνη των γονέων στον τομέα της εποπτείας των ανηλίκων παιδιών τους και έδωσε το στίγμα των κατευθυντηρίων γραμμών που σύμφωνα με το σύγχρονο διεθνές πνεύμα δικαίου πρέπει να διέπουν την παραβατικότητα των ανηλίκων. Στη συνέχεια ανέλυσε επιγραμματικά το θεσμικό πλαίσιο του δικαίου ανηλίκων και έκλεισε προτείνοντας την σύσταση και ενεργή λειτουργία του Τοπικού Συμβουλίου Πρόληψης Παραβατικότητας από τον Δήμο Πέλλας, καθώς υπάρχει και σχετική νομική πρόβλεψη στον Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων.

Στη δεύτερη συνεδρία πρώτη εισηγήτρια ήταν η επίκουρος Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθηνών, ψυχολόγος-κοινωνιολόγος, κ. Αντωνοπούλου Χριστίνα, η οποία αναφέρθηκε στους «νταήδες» των σχολείων και στο φαινόμενο Bullying. Τόνισε ότι η εγκληματικότητα κάθε είδους και οι βίαιες συμπεριφορές στο σπίτι, στο σχολείο και στο δρόμο, αποτελούν μια καθημερινή πραγματικότητα και ότι πρόκειται για μια βίαιη ανατροπή στάσεων, αντιλήψεων και συμπεριφορών, που εδραιώθηκαν και στη χώρα μας. Πρόκειται για μια πολυεπίπεδη κοινωνική υποβάθμιση που καταρχήν απειλεί και θυματοποιεί τις πιο αδύνατες, ανίσχυρες  και απροστάτευτες κοινωνικές ομάδες, που δεν μπορούν να κατανοήσουν, να αντισταθούν και να οργανώσουν ικανοποιητικές αμυντικές στάσεις. Η πιο αδύναμη κοινωνική ομάδα που είναι εκτεθειμένη στη βία είναι τα παιδιά. Στο σχολικό περιβάλλον που κινούνται, εκδηλώνεται ο σχολικός εκφοβισμός, το Bullying ή απλώς το «νταηλίκι» , που ορίζεται  ως ο επαναλαμβανόμενος εκφοβισμός ή επιθετικότητα ή απόρριψη ή στιγματισμός κάποιων ατόμων ή ατόμου από μια ομάδα ή μεμονωμένα άτομα μέσα στο σχολείο. Η κ. Αντωνοπούλου αναφέρθηκε στο ποιοι είναι οι νταήδες και ποια είναι τα θύματα και στο πώς αντιμετωπίζεται το φαινόμενο του εκφοβισμού στο σχολείο, στην οικογένεια και στην κοινωνία.

Στη συνέχεια μίλησε ο Υπεύθυνος Αγωγής Υγείας και Υπεύθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων στη Δ/νση Δ/θμιας Εκπ/σης Ν. Πέλλας, κ. Κιουρτσής Κων/νος, ο οποίος παρουσίασε μια σύνοψη του συνόλου των εργασιών 15 μαθητικών ομάδων από 10 σχολεία, που αποτέλεσαν ένα δίκτυο Αγωγής Υγείας, με τίτλο «συμπεριφορές και προκαταλήψεις απέναντι στους γραπτούς και άγραφους κανόνες του Σχολείου, της Οικογένειας και της Κοινωνίας». Σκοπός της παρουσίασης ήταν να αναδυθούν οι απόψεις, οι σκέψεις και τα συναισθήματα των συμμετεχόντων μαθητών – ερευνητών σχετικά με το φαινόμενο της παραβατικότητας στα σχολεία.

Ο τρίτος εισηγητής της δεύτερης συνεδρίας, ο Αντιπρόεδρος του Κέντρου Μελετών και Τεκμηρίωσης της ΟΛΜΕ (ΚΕ.ΜΕ.ΤΕ.), κ. Χαραμής Παύλος, αναφέρθηκε στο πώς από τη θεωρία θα περάσουμε στη πράξη, δημιουργώντας το ασφαλές σχολείο. Τόνισε ότι πρέπει να διερευνηθούν ακόμη περισσότερο οι μελέτες και οι έρευνες, που θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε πληρέστερα τις βασικές παραμέτρους των αμοιβαίων επιδράσεων ανάμεσα στον έφηβο και το περιβάλλον, σχολικό και εξωσχολικό και επάνω σε αυτές να στηρίξουμε πολιτικές πρόληψης και αντιμετώπισης των σχετικών κινδύνων στο χώρο του σχολείου. Εξίσου σημαντικό είναι να γίνουν γνωστοί οι τρόποι με τους οποίους τα πορίσματα των ερευνών θα αξιοποιηθούν είτε στο επίπεδο της εκπαιδευτικής πολιτικής, είτε στο επίπεδο της καθημερινής δραστηριότητάς μας ως εκπαιδευτικών. Ιδιαίτερη εντύπωση δημιούργησε η θέση ότι πολλοί ειδικοί επιστήμονες και ερευνητές θεωρούν αρνητικές και κάποιες από τις επιδράσεις που ασκούν οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί θεσμοί, όταν λειτουργούν με τρόπο που δεν σέβεται την προσωπικότητα του παιδιού και τις ιδιαιτερότητές της.

Μετά το τέλος της δεύτερης συνεδρίας και παρά το προχωρημένο της ώρας, ακολούθησε συζήτηση βασισμένη στα ερωτήματα του ακροατηρίου, που μέχρι το τέλος των εργασιών της ημερίδας παρέμεινε πολυπληθές.

Οι διοργανωτές υποσχέθηκαν να προχωρήσουν στην υλοποίηση των προτάσεων και των συμπερασμάτων, που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της ημερίδας, έτσι ώστε να υπάρξει ουσιαστική παρέμβαση πρωταρχικά στον τομέα της πρόληψης, αλλά και της θεραπείας της νεανικής παραβατικότητας. Έτσι σύντομα αναμένεται, μετά την μορφοποίηση των προτάσεων και των εισηγήσεων, νέα και άμεση πρωτοβουλία των συνδιοργανωτών φορέων, με την οποία θα επιχειρήσουν να περάσουν στο στάδιο της υλοποίησης των προτάσεων της απόλυτα επιτυχημένης αυτής ημερίδας.