22 Ιαν 2012

Σλάβα Πολούνιν: Ο κλόουν που έρχεται από το κρύο


   Συνέντευξη µε τον ρώσο δηµιουργό του «Slava Snow Show», ενός υπερθεάµατος µιµικής που εξελίσσεται µέσα σε χιονοθύελλα.
   Είχα την τύχη να παρακολουθήσω σε ανύποπτο χρόνο το περίφηµο «Snow Show» του Σλάβα Πολούνιν στη Βιέννη. Για άλλη παράσταση είχα ταξιδέψει εκεί και ξάφνου βρέθηκα να τρέχω από την πλατεία του Αγίου Στεφάνου στο θέατρο Ronacher µε τα εισιτήρια στο χέρι, προκειµένου να προλάβω να δω µια παράσταση για την οποία δεν γνώριζα τίποτε, παρά µόνο ότι ήταν εξαιρετική. Ετσι, ανάµεσα σε ροδαλά παιδάκια και τους γονείς τους, βρέθηκα να παρακολουθώ έκθαµβος τη µαγεία του ρώσου µίµου και κλόουν. Εικόνες συγκλονιστικά στηµένες, από µόνες τους έργα τέχνης.
   Κλόουν από έναν άλλον κόσµο φτιαγµένοι, ικανοί να συγκινήσουν και τον πιο δύσκολο θεατή. Απόµακροι τη µία, κυριολεκτικά πολύ κοντά την αµέσως επόµενη στιγµή. Ενας κόσµος παραµυθένιος που ξυπνά τις αισθήσεις και µας επαναφέρει στην αρχική, αµόλυντη περίοδο των πρώτων χρόνων της ζωής µας µέσα από το διαρκές σουλάτσο κίτρινων και πράσινων κλόουν. Το γέλιο δίνει τη θέση του στο δάκρυ, και πάλι από την αρχή.

Επηρεασµένος από µεγάλους καλλιτέχνες όπως οι Τσάρλι Τσάπλιν, Μαρσέλ Μαρσό και Λεονίντ Ενγκιµπάροφ και µε εφόδιο το έµφυτο ταλέντο του, ο Σλάβα Πολούνιν και το θέατρο του «Litsedei», το οποίο ίδρυσε το 1979, έβγαλε τους κλόουν από το τσίρκο στους δρόµους και από εκεί στα µεγάλα θέατρα του κόσµου. Το «Slava Snow Show» παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1993. Εκτοτε έχει παρουσιασθεί σε περισσότερες από 25 χώρες µπροστά σε περισσότερους από 10 εκατοµµύρια θεατές, κερδίζοντας τα σηµαντικότερα θεατρικά βραβεία.

Ποιο είναι το στοιχείο που σας επηρέασε ώστε να θέλετε να γίνετε κλόουν και μίμος;

«Από παιδί µού άρεσε να τραγουδώ, να χορεύω και να µιµούµαι τις φωνές αλλά κυρίως τις κινήσεις των άλλων ανθρώπων. Επίσης τις κινήσεις των ζώων. Παρίστανα ακόµη και φυτά ή δέντρα. Μου έδινε µεγάλη χαρά αν αυτό που έκανα διασκέδαζε τους υπόλοιπους, αν τους έκανα να γελούν. Κάποια στιγµή, σε ηλικία δέκα ετών, πήγα µε άλλους φίλους µου να δούµε το έργο του Τσάρλι Τσάπλιν “Το χαµίνι”. ∆υστυχώς δεν µπορέσαµε να το δούµε ολόκληρο. Είδαµε µόνο ως ένα σηµείο, γιατί κατά τη διάρκεια της προβολής χάλασε η µηχανή. ∆εν κοιµήθηκα ούτε ένα λεπτό εκείνη τη νύχτα. Εκλαιγα ασταµάτητα. Το επόµενο πρωί άρχισα ήδη να σχεδιάζω µε το µυαλό µου ένα δικό µου φινάλε για την ταινία. Μέσα σε δύο ηµέρες είχα κατασκευάσει ένα ζευγάρι τεράστια παπούτσια σαν κι αυτά που φορούσε ο Τσάπλιν και άρχισα να µελετώ τις κινήσεις του, ιδίως τα πόδια. Λίγες µέρες αργότερα είχα αντιγράψει το περπάτηµά του και ήµουν έτοιµος για την πρώτη επίσηµη παράσταση της ζωής µου. Την έδωσα στο σχολείο µπροστά στους συµµαθητές µου και αποδείχθηκε επιτυχηµένη. Ολη η τάξη ξεκαρδίστηκε στα γέλια».

Ποιο συναίσθημα πιστεύετε ότι προκαλείτε στους μικρούς θεατές του «Snow Show»;

«Τα παιδιά λειτουργούν κυρίως µε το ένστικτο και το συναίσθηµα. Αγαπούν τις ιστορίες, τις φανταστικές περιπέτειες, το όνειρο και το… θαύµα! Αυτό που κάνουµε στο σόου λοιπόν µοιάζει πάρα πολύ µε όνειρο, βγάζει αυθόρµητα παραµυθένια συναισθήµατα µε έναν µαγικό τρόπο. Αλλά το “Slava’s Snow Show” δεν είναι µια παιδική παράσταση. Είναι µια τρυφερή, διασκεδαστική, αστεία αλλά και τραγική παράσταση ταυτόχρονα, που απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες. Ισως µάλιστα περισσότερο στους µεγάλους, αφού προσπαθεί να τους ξυπνήσει τον αυθορµητισµό χτυπώντας στα αρχέγονα ανακλαστικά τους».

Ποια ήταν η βασική σκέψη για τη δημιουργία αυτού του σόου;

«∆ύο πράγµατα. Πρώτον, όσον αφορά το γενικό περίγραµµα της τέχνης µου, ήθελα να αναδείξω τις παραδοσιακές αρχές της αλλά µε σύγχρονες τεχνικές. Να αναδείξω την εξελικτική πορεία της µιµικής, να φτιάξω ένα µοντέρνο σόου µε κλόουν και µίµους. Το δεύτερο σηµείο είναι το περιεχόµενο, η ουσία. Η φιλοδοξία µου ήταν να δείξω όλα αυτά που εγώ πιστεύω ότι είναι σηµαντικά για τον άνθρωπο. Τα µεγάλα θέµατα που συνήθως βαφτίζουµε µικρά για να τα αποφύγουµε, τα κρίσιµα ερωτήµατα, τους διαχρονικούς και οικουµενικούς προβληµατισµούς της ανθρώπινης ύπαρξης και της ζωής».

Υπάρχουν η πράσινη και η κίτρινη ομάδα. Ποιους ακριβώς υποδύονται; Ποιους χαρακτήρες από την αληθινή ζωή είχατε στο μυαλό σας;

«Η κίτρινη είναι µοναχική, µελαγχολική, πεισµατάρα, εσωστρεφής. Η πράσινη είναι αλλιώτικη, εξωστρεφής, αυθόρµητη και κυρίως απρόβλεπτη. Κάποτε έχει έναν στόχο, έναν κάποιον σκοπό, και άλλοτε πάλι δεν ξέρεις τι θέλουν και τι κάνουν. Είναι ανεξέλεγκτοι αυτοί οι πράσινοι κλόουν, δεν µπορείς να τους οργανώσεις ή να τους διοικήσεις. Οπως όλοι µας, έτσι και ο θίασος εµπεριέχει και τις δύο αυτές περιπτώσεις. Ολοι οι άνθρωποι έχουµε βαθιά µέσα µας αυτά τα στοιχεία ταυτόχρονα. Ο ένας και µοναδικός µας εαυτός είναι τελικά διττός και πολύπλοκος. Αν ψάξεις, είναι χωρισµένος σε διαφορετικά µέρη, σε πολλά και αντίθετα χαρακτηριστικά που όλα µαζί τον συνθέτουν. Υπό αυτή την έννοια και οι πράσινοι και οι κίτρινοι κλόουν δεν αποτελούν µεταφορά κάποιων ξεχωριστών χαρακτήρων της κοινωνίας. Αντίθετα, αποτελούν συνδυαζόµενοι τον έναν και µοναδικό ανθρώπινο χαρακτήρα, καθρεφτίζουν τη σύνθεση της ανθρώπινης ύπαρξης».

Η χρήση των «Carmina Burana» στο φινάλε είναι οριακή και θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ακόμη και κιτς. Τελικά όμως λειτουργεί λυτρωτικά για τον θεατή. Γιατί πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό;

«Μου αρέσει κάποιες φορές να χρησιµοποιώ ιδέες από παλιά και κλασικά έργα. ∆εν το φοβάµαι, ακόµη κι αν µερικές φορές λειτουργούν στα άκρα του σκηνικού συστήµατος. Τα “Carmina Burana” έχουν µέσα τους τη λύτρωση, την υπέρβαση. Οµολογώ όµως ότι κι εγώ στην αρχή δεν ήµουν απόλυτα σίγουρος. Ετσι είχα ετοιµάσει δύο-τρία διαφορετικά µουσικά µοτίβα. Σε κάποια περιοδεία µου όµως στην Αγγλία οι κριτικοί προκάλεσαν από µόνοι τους έναν διαγωνισµό για το ποια χιονοθύελλα ήταν η καλύτερη και τελικά επέλεξαν τη θύελλα που είχαµε φτιάξει µε τα “Carmina Burana”. Ετσι η επιλογή ήταν πλέον αυτονόητη».

Ποιος είναι ο ρόλος της τέχνης σας στη σύγχρονη Ρωσία του Πούτιν;

«Μου φαίνεται πολύ παράξενο ότι µπορεί να υπάρχει µια “Ρωσία του Πούτιν” ή οποιαδήποτε άλλη χώρα που της φορτώνουµε το προσωνύµιο ενός κάποιου προσωρινού ιστορικά ηγέτη της, λες και αποτελεί ιδιοκτησία του».

Η µοναξιά και µια µαγική λέξη
Σε νούμερα όπως αυτό με το τηλέφωνο πρωταγωνιστεί η μοναξιά, ένα θέμα δύσκολο για ένα μικρό παιδί – και όμως, γίνεται αγαπητό και κατανοητό.

«Εχετε δίκιο» λέει ο Σλάβα Πολούνιν. «Πρωταγωνιστεί η μοναξιά, αλλά σκοπός μου δεν είναι μόνο να καταδείξω αυτή την ανθρώπινη αίσθηση. Ισα-ίσα που θέλω να δείξω ότι μπορείς να αντιστέκεσαι, να αντιδράς σε αυτή την κατάσταση.

Προσπαθώ να αποκαλύψω με εικόνες ότι πρέπει να μην το βάζουμε κάτω. Επίσης ότι τελικά τα καταφέρνουμε και παλεύουμε μέσα μας τέτοια συναισθήματα όπως ο φόβος και η μοναξιά. Ο ενήλικος θεατής νομίζω ότι το κατανοεί. Στα παιδιά προσπαθώ να το δείξω μέσα από το παιχνίδι. Και μέσω μιας μαγικής λέξης που τη μοναξιά τη σπάει, προσφέροντας μια τρυφερή συντροφικότητα. Η λέξη Αϊσισάιν, που δεν σημαίνει τίποτε και ίσως γι’ αυτό σημαίνει τα πάντα! Είναι μια λέξη δικής μου εφεύρεσης. Είναι η ανακάλυψη του μυστικού μονοπατιού που μας γυρίζει στη ρίζα, στη μήτρα, στη θαλπωρή της γέννησης, στο πρώτο “καλώς όρισες” που μας λέει η ζωή».

πότε και που
Το «Slava Snow Show» θα παρουσιαστεί στο θέατρο Παλλάς από 1 ως 12 Φεβρουαρίου (15 παραστάσεις).

Τιμές εισιτηρίων: από 30 ως 70 ευρώ (φοιτητικά και παιδικά, έκπτωση 30%).

Προπώληση: Παλλάς (Βουκουρεστίου 5, τηλ. 210 3213.000, καταστήματα Public, Παπασωτηρίου, Ιανός.

Κρατήσεις με πιστωτική κάρτα, τηλ. 210 8108.181, www.ellthea.gr, www.tickethour.com


Toυ Σάκη Δημητρακόπουλου
tovima.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: